استمرار گستاخی اروپا و ضرورت تغییر رفتار دستگاه سیاست خارجه

سال ۲۰۱۸ نیز به پایان رسید و وعده‌های اروپایی‌ها کماکان در حد حرف باقی مانده است. اروپایی‌ها نه تنها به تعهدات برجامی خود طی ۳ سال گذشته عمل نکرده و ۸ پس از خروج دولت آمریکا به وعده‌های نظیر SPV عمل نکرده است، بلکه با بهانه‌های که یادآور رفتار آمریکایی‌ها در قابل جمهوری اسلامی ایران است دور جدیدی از تحریم‌های ضدایرانی را کلید زده اند. به واقع اروپایی‌ها نه تنها خود را ملزم به تبعیت از مفاد برجام نمی‌داند و نسبت به عدم برخورد دستگاه سیاست خارجه کشورمان با خود آسوده خاطر است بلکه پای وقاحت و دشمنی را فراتر از این گذاشته و تحریم‌های جدیدی را علیه کشورمان وضع و اجرایی کرده اند. شورای اتحادیه اروپا چهارشنبه گذشته در اقدامی بی‌سابقه یکی از واحد‌های وزارت اطلاعات ایران و دو نفر از کارکنان «معاونت امنیت» وزارت اطلاعات را در فهرست «گروه‌های تروریستی» این اتحادیه قرار داد. اتحادیه اروپایی در همین حال تاکید کرده است که تحریم وزارت اطلاعات ایران که اولین تحریم اعمالی اروپا بعد از توافق هسته‌ای تابستان ۱۳۹۴ با ایران است، واکنشی به «طرح‌های خنثی‌شده تروریستی در فرانسه و فعالیت‌های اطلاعاتی ایران در دانمارک و اروپا» است. تصمیم شورای اروپا برای قرار دادن بخشی از وزارت اطلاعات ایران در فهرست تروریسم اتحادیه اروپا، با فاصله زمانی قابل‌توجهی با اتهامات اروپا درباره اقدامات تروریستی ایران در سرزمین برخی اعضای خود از جمله فرانسه، دانمارک و هلند انجام شده است.

 

هلند، ایران را به دو فقره قتل در سال‌های دسامبر ۲۰۱۵ و نوامبر ۲۰۱۷ در این کشور متهم کرده و سازمان امنیت و اطلاعات دانمارک نیز در ماه‌های پایانی سال ۲۰۱۸، ایران را متهم کرد که برای کشتن یکی از سران گروه تروریستی الاحوازیه تلاش کرده است. از اتهاماتی که دانمارک وهلند علیه ایران مطرح می‌کند به ترتیب حدود سه سال، ۱۴ ماه و سه ماه می‌گذرد و حالا شورای اروپا با اجماع، اعمال تحریم علیه وزارت اطلاعات ایران را مطرح کرده است. دستگاه سیاست خارجه کشورمان اتهامات مذکور را رد کرده و گفته که دولت دانمارک از تروریست‌های تجزیه‌طلب علیه ایران حمایت می‌کند. کشور‌های اروپایی طی ماه‌های اخیر، به ویژه بعد از خروج امریکا از برجام، نگرانند که اقدامات ضد ایرانی آن‌ها در شرایطی که طرف ایرانی مزایای برجام را «نزدیک به صفر» می‌داند، منجر به خروج ایران از برجام شود. جالب اینجاست که ترتیبات مالی که اروپایی‌ها چند ماه است با وعده ایجاد آن، تهران را در توافق نگه داشته‌اند، عملا به جای کانال تبدیل به یک آب‌باریکه است که هیچ کدام از منافع ایران را تامین نمی‌کند و کماکان دستگاه سیاست خارجه کشورمان نه تنها واکنش قابل توجهی به بدعهدی اروپایی‌ها نمی‌دهد و تلاش می‌کند به هر قیمت ممکن توافق هسته‌ای را حفظ کند، بلکه پاسخ همسطح و متوازنی نیز به اقدام اخیر اروپا درباره اعمال تحریم‌های جدید نیز نمی‌دهد که چنین روشی غربی‌ها را جری‌تر کرده و باعث شده که آن‌ها با فراغ بال اقدامات ضدایرانی خود را توسعه دهند.

 

محمود واعظی رئیس دفتر رئیس‌جمهوردر همین باره می‌گوید: اروپایی‌ها از ایران به دلیل اجرایی نشدن SPV عذرخواهی کردند. وی د‌ر پا‌سخ به این سو‌ا‌ل که شما قبلا گفته‌اید اروپایی‌ها تا ۲ هفته دیگر SPV (کانال ما‌لی ایران و اروپا) ر‌ا اجرایی می‌کنند، می‌گوید: «من هیچ‌گاه نگفتم SPV تا ۲ هفته دیگر اجرایی می‌شو‌د، بلکه گفتم تا آ‌خر سال میلادی. همان حرفی که خانم موگرینی زده بو‌د ر‌ا گفتم.» آنچه قابل توجه می‌باشد این است که دولتمردان کشورمان بدون توجه به هزینه‌های ناشی از بدعهدی اروپایی‌ها در این باره همچنان در تلاش برای توجیه رفتار آن‌ها هستند در حالی که اروپایی‌ها هم همانند آمریکا گام‌به گام از تعهدات خود عقب نشینی می‌کنند. ماه سپتامبر ۲۰۱۸ (شهریور ۹۸) بود که فدریکا موگرینی در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل در بیانیه‌ای اعلام کرد که اتحادیه اروپا بر اساس تعهداتش در برجام، یک کانال مالی ویژه برای ادامه صادرات نفتی ایران و همچنین تجارت با ایران متعهد ایجاد خواهد کرد. موگرینی گفته بود که کانال مالی اروپا احتمالاً تا «ابتدای ماه نوامبر» (دهم آبان ماه) راه‌اندازی می‌شود و قرار بود این کانال ویژه به صادرات نفت، مبادلات بانکی و تجارت غیرنفتی ایران کمک کند.

 

موگرینی مدتی بعد هم گفته که کانال مالی احتمالاً تا آخر سال میلادی (۱۱ دی ماه ۹۷) اجرایی می‌شود؛ با این حال نه تنها این کانال در موعد مقرر گشوده نشده، بلکه اروپاییان گام به گام از تعهدات‌شان هم در حال عقب‌نشینی هستند؛ و سوئیسی‌ها که برای راه انداختن این کانال گفته می‌شد چراغ سبز امریکایی‌ها را دریافت کرده‌اند نیز همانند سایرکشور‌های این قاره به فرصت سوزی مشغول هستند، چرا که برآورد این کشور‌ها از دستگاه سیاست خارجه ایران آن است که به هر قیمت ممکن (ولو با نقض چندباره آن) توافق هسته‌ای را حفظ کنند! به گزارش رویترز، وزارت امور اقتصادی سوئیس اخیرا اعلام کرده است: «سوئیس که حافظ منافع امریکا در ایران است در مذاکرات جداگانه اتحادیه اروپا برای ایجاد ساز و کار ویژه مالی جهت ادامه تجارت با ایران شرکت نداشته، اما روند این رایزنی‌ها را از نزدیک دنبال می‌کند.» آنچه حائز اهمیت می‌باشد این است که تا مادامی مدارای احساسی با غربی‌ها در توافق هسته‌ای صورت بگیرد این کشور نه تنها تعهدات خود در برجام را عملیاتی نمی‌کنند بلکه به بهانه‌های واهی فشار‌ها علیه کشورمان را تشدید می‌کنند؛ رویه‌ای که طی ۳ سال اخیر به صورت مستمر از سوی اروپایی‌ها اتخاذ شده است و تنها عامل تغییر دهنده چنین روشی، تغییر رفتار مقامات دولتی کشورمان است بدین معنا که تعهدات برجامی کشورمان به صورت موقت به حالت تعلیق درآید.